Dünyaca Ünlü Dört Üniversitenin Tarihi Bağları

Oxford Üniversitesi, İngiltere

Üniversiteleri sadece yüksek öğretim kurumları olarak algılamak çok şeyi göz ardı etmek olur. Bir üniversite tarihiyle; bulunduğu şehre, ülkeye ve hatta dünyaya yaptığı etki ile; kendi gelenekleri ve ekolüyle ele alınmalıdır. Daha önce DRT23'te dünya üniversiteleri sıralamalarıyla ilgili yazılar yazmıştım. Bu defa, yüksek öğretimle ilgili olan herkesin az çok bildiği dört dünya markası üniversiteyi farklı bir bağlamda bir araya getiren bir yazı yazıyorum. Çok az kişinin bildiği, tarihi detaylarda gizli ilginç bir bağlantılar silsilesi bu dört üniversiteyi bir araya getiriyor.

İlk önce Oxford Üniversitesi'yle başlayalım: 1096 yılında derslere başlayan Oxford Üniversitesi, Bologna Üniversitesi'nden sonra hala ayakta olan en eski ikinci üniversitedir. İngiltere'nin ve dünyanın en saygın okullarından biri olan Oxford'un sloganı "Tanrı ışığımdır"dır. Oxford eğitimine 20 binden fazla öğrencisiyle devam etmektedir.

Cambridge Üniversitesi, İngiltere

İkinci okulumuz yine İngiltere'den: Cambridge Üniversitesi. İngiltere'nin en köklü ikici üniversitesi olan Cambridge, bölge halkı ile Oxford öğrencileri arasındaki anlaşmazlık sonrası Oxford'dan ayrılan akademisyenlerce 1209 yılında kurulmuştur. Aralarında tarihi bağ olan İngiltere'nin en saygın bu iki okulu arasında büyük bir rekabet süregelmektedir. Bu iki okul kısaca "Oxbridge" tabiriyle de adlandırılır. Mottosu "Buradan ışık ve kutsal yudumlar (ile aydınlandık)" olan Cambridge hala 18 binden fazla öğrenciye sahip. Sıklıkla dünya üniversiteler sıralamalarında ilk sıraya seçilen Cambridge, 65 Nobel Ödülü ile başarısını belgelemektedir. 

Harvard Üniversitesi, ABD

Üniversite deyince birçok kişinin aklına ABD'nin en köklü üniversitesi olan Harvard gelir. 1636 yılında kurulan okul ABD'nin ilk üniversitesidir. Okula adını veren John Harvard sanılanın aksine üniversitenin kurucusu değil, ilk bağışçısıdır. Massachusetts Koloni yönetimince kurulmasına karar verilen okula din adamı John Harvard servetinin yarısını ve kütüphanesini bağışlar ve bunun üzerine okula onun adı verilir. Bir başka tarihi bağlantı da şudur: John Harvard Kuzey Amerika'ya İngiltere'den göç etmiştir ve eğitimin Cambridge Üniversitesi'nde tamamlamıştır. Hatta bu nedenle Harvard Üniversitesi'nin bulunduğu bölgeye Cambridge adı verilir. Sloganı "Hakikat" olan okul hala 21 binden fazla öğrenciye sahip.

Yale Üniversitesi, ABD

Üniversiteler arası tarihi yolculuğumuzda son durağa geldik: New Heaven, Connecticut. Dünyanın en saygın üniversitelerinden bir diğeri olan Yale Üniversitesi, ABD'nin en eski üçüncü yüksek öğretim kurumudur. 1701 yılında Connecticut Koloni yönetimince kurulması kararlaştırılan okulun temelleri 10 bakandan oluşan bir grupça atılmıştır. Yale'i bir önceki okulumuz olan Harvard'la bağlantılı kılan işte bu kurucular gurubudur; çünkü kurucuların onu da Harvard mezunudur. Okula ismini veren kişi ise yüksek meblağda bağışla okula katkı yapan tüccar Elihu Yale'dir. Yale'in mottosu da tarihi bağları olan yukarıdaki üç okulunkine benzer: "Işık ve Hakikat". Yale 11 binden fazla öğrencisiyle eğitime devam etmektedir.

Belki başka üniversiteleri de tarihi açıdan bu gruba bağlayan olaylar vardır. Burada yazdıklarım ilginç bir şekilde dünyanın en iyi üniversitelerinden dördünü birbirine bağlayan kuruluş hikayeleriydi.