En İyisi Premier League

Dünyayı peşinden sürükleyen topla en iyi oyun hangi ligde sahneleniyor? DRT23'te son anketimize katılanlar Premier League cevabını verdiler. Az çok futbolla ilgilenen herkes diğer ligler arasında Premier League'in yerinin ayrı olduğunu bilir. Genel olarak kulüp liglerinden bahsedersek elbette Şampiyonlar Ligi'nin yeri ayrıdır. Ama ülkelerin ligleri karşılaştırıldığında gerek sergilenen futbol gerek yıldız oyuncu çokluğu gerek genel anlamda organizasyon kalitesi olsun Premier League rakiplerinden bir hatta birkaç adım öne çıkıyor.

Aslında Premier League'in mazisi çok eskilere dayanmıyor. 90'lar öncesi dönemde İngiliz futbolu bugünkünden bir hayli gerideydi. Stadyumlar eskiydi ve holiganizm hat safhadaydı. Futbolda şiddet yüzünden İngilizler Avrupa'da hoş karşılanmıyorlardı. Birçok taraftar ölümü ve yaralanması ülke içinde de futbolu tehlikeli hale getirmişti. 80'lerin sonunda televizyon gelirlerinin kulüplere paylaştırılması ise yeni bir sorun çıkarmıştı. Yabancı oyuncuların pek rağbet etmediği lig kendi sorunlarıyla boğuşurken dünya futbolundan soyutlanmış gibiydi. İngiltere'de futbolun yeniden yaşam bulması radikal bir değişikliği gerektiriyordu.

Premier League'in kurulması yönünde atılan ilk adım Kurucu Üyeler Anlaşması (The Founder Members Agreement) nın 17 Temmuz 1991'de imzalanması oldu. Bu yeni lig diğer İngiliz liglerinden ve İngiltere Futbol Federasyonu (the FA) ndan ekonomik yönden bağımsız olacak, kendi sponsorluk ve yayın anlaşmalarını imzalayabilecekti. Limited şirketi formatında kurulan lig ilk televizyon anlaşmasını Sky Tv ile yaptı. Futbol seyircisini statlardan ekran başına çekmek yeni bir konseptti ancak oynanan futbolun kalitesi ve Sky Tv'nin stratejik başarısı olumlu sonuç verdi. 5 yıllık bu anlaşma 191 milyon pound tutarındaydı; bugünkü anlaşmanın değeri ise 1.7 milyar pound. Bu iki rakam Premier League'in az zamanda aldığı çok yolu göstermesi bakımından önemlidir.

Sponsorluk anlaşmaları diğer kazanç kapısı oldu. Carling şirketi ödediği 12 milyon pound ile gelecek dört yılda (1993'ten itibaren) ligin adını FA Carling Premier League yaptı. Bu reklamdan memnun kalan şirket sonraki dört yıl için fiyatı üç katına çıkarmaktan çekinmedi. Sonraki yıllarda Barclays ödediği 48 milyon (2001'de) ve 65 milyon (2004'te) pound ile ligin yeni sponsoru oldu.

1992'de ligde sadece 11 yabancı futbolcu varken bu sayı bugünlerde 250 civarında. Bu istatistik Premier League'in globalleşme sürecini yansıtıyor. Bu süreçte dünyanın dört bir yanından yıldız oyuncular bu lige akın ederken yabancı teknik adamlar lige yeni bir soluk kazandırdı. Bu küreselleşme süreci bugünlerde farklı bir boyutta. "Yeryüzündeki en iyi gösteri" olarak tanıtılan lig 200 kadar ülkenin televizyon kanallarında yayınlanıyor. Küreselleşmenin son halkası ise yabancı zenginlerin futbol sevdalarını para aşklarıyla birleştirme modası. Manchester United, Chelsea, Liverpool, Manchester City ve birkaç kulübün daha sahibi yabancı iş adamları. Premier League bir anlamda sadece futbol ligi olmanın ötesine geçmiş durumda. Bunun zararlarının olup olmayacağını ise zaman gösterecek.

Kurulduğu ilk yıllarda 22 takımın yer aldığı lig 94/95 sezonu sonunda ligden 4 takımın düşmesi ve 2 takımın lige çıkmasıyla 20 takımlı hale geldi. 40 kadar farklı takımın mücadele etme fırsatı bulduğu Premier League bugüne kadar sadece 4 farklı şampiyon çıkardı: Manchester United, Chelsea, Arsenal ve Blackburn Rovers. Şüphesiz Alex Ferguson'un Manu'su bugüne kadar kazandığı 10 şampiyonlukla Premier League'in kralı.

Gerek saha içi gerek saha dışı özellikleri ve güzellikleriyle Premier League diğer liglerle arasını her geçen gün açıyor. Zaten Premier League'e rakip olabilecek lig göstermek bugünlerde çok zor. Ankette de yer alan liglerden La Liga (İspanya) futbol tarzını sıkıcı bulduğum Seri A'dan (İtalya) da, kimin şampiyon olacağının neredeyse daha lig başlamadan belli olduğu Ligue 1'den (Fransa) de çok daha güzel. Bundesliga (Almanya) ise özellikle bu ligde yer alan Türk'leri izleme açısından diğerlerinden biraz farklı bir yere sahip olsa da ankette ilk beşe girememesi beni şaşırttı. Sanırım dünyada en iyi ligin hangisi olduğu yaşadığımız ülkenin ligine olan ilgimizi pek etkilemiyor. Yukarıda adı geçen liglere göre daha mütavazi olsa da Turkcell Süper Lig'in bizim için ayrı bir yeri var. Bunu TSL'nin ankette ikinci sırayı alması da gösteriyor.

Merak edenler için anket sonucunda ilk beşe giren ligleri yazının sonuna ekliyorum:
1. Premier League %43
2. Turkcell Süper Lig %27
3. La Liga %17
4. Serie A %5
5. Brezilya Ligi %3